De Lekkerste Koffieboon

Het vinden van de lekkerste koffieboon is een specialiteit op zich. De wijnmarkt (en de theemarkt) kent sommeliers. In de koffiebranche heb je de doorgewinterde barista die een neusje heeft voor goede koffie.

Ik geniet er altijd erg van om met een kopje koffie in een koffiezaak te zitten. Soms met vrienden of familie. Soms met mijn laptop. Schrijven is een bezigheid waar ik plezier uit haal. Dat plezier wordt versterkt door de aanwezigheid van goede koffie. Ik durf dus wel te stellen dat ik door de jaren heen een goede koffiesmaak heb ontwikkeld. Ik heb mijn lekkerste koffieboon gevonden, maar smaken verschillen. Laten wij op zoek gaan naar jouw lekkerste koffieboon.

We hebben allemaal wel eens voor een schap gestaan waarbij we niet wisten wat we moesten kiezen. We staarden ons blind op de mogelijkheden. Ik heb dit zelf maar al te vaak gehad. Ik liet me dan meestal verleiden door een merk dat ik kende of een type boon waar een vriend me over verteld had.

Ondanks dat dat meestal wel een goede keuze was, overtuigde ik mezelf er toch van dat er meer in zat. Er moest op internet wel meer te vinden zijn. 

Factoren om op te letten

Wanneer het op de lekkerste koffieboon aankomt zijn er meerder factoren die belangrijk zijn. Deze factoren bepalen voor een groot gedeelte de smaak van het kopje dat je uiteindelijk drinkt.

Soort van de boon

Er zijn bijna net zoveel varianten in koffiebonen als dat er soorten druiven bestaan. Meer dan honderd varianten. Er zijn twee hoofdklassen van koffiebonen: Arabica en Robusta. Daarbinnen zijn er variëteiten, gekweekt op bepaalde eigenschappen, zoals natuurlijk smaak maar ook ziekteresistentie etc.

• Arabica
  Deze bonen geven de complexe smaak van de koffie die je in een goede koffiezaak drinkt. Doorgaans hangt er een hoger prijskaartje aan arabica bonen, maar daar krijg je wel iets voor terug. Veel mensen zweren bij arabica soorten. Als je hen vraagt om de lekkerste koffieboon dan zullen ze je ongetwijfeld hun kant op proberen te praten.
  
  Ondanks dat deze kwalitatieve bonen de prijs winnen in kwaliteit, nemen ze toch de meerderheid van de soorten koffiebonen in. Zo’n 75 procent van alle koffiebonen zijn Arabica bonen.
   
• Robusta
  Robusta bonen hebben een sterkere, ruwere smaak met een graanachtige overtoon. De nasmaak is vaak een beetje pinda achtig. Er zit doorgaans twee keer zoveel cafeïne in robusta bonen als in arabica bonen. Over het algemeen worden ze gezien als minder kwalitatief en verfijnd dan arabica bonen. Er zijn echter wel robusta bonen van goede kwaliteit. Deze kunnen uitstekend in een espresso worden gebruikt en worden gewaardeerd om hun sterke, diepe smaak.
  
  Robusta bonen zijn minder kieskeurig als het op groeiklimaat aankomt. Ze zijn makkelijker te verbouwen. Ze groeien in minder hoge gebieden en zijn minder afhankelijk van ongedierte en weersomstandigheden. Ook bloeien deze soorten veel sneller dan de arabica bonen, die vaak jaren nodig hebben om echt rijp te worden. Bovendien produceren deze soorten meer bonen per boom.
  
  Robusta bonen groeien voornamelijk in Afrika (bijv. Oeganda) en Azië (Indonesië, Vietnam). Arabica bonen worden ook verbouwd in Afrika, maar deze soorten komen voornamelijk voor in Zuid-Amerika. In Colombia worden alleen arabica bonen geproduceerd. In landen als Brazilië en India kom je ze beiden tegen.
   

Het blijft een kwestie van smaak. Voor ieder is er weer een eigen koffieboon die het lekkerst is. Sommige arabica bonen kunnen een overweldigende smaak geven. Het toevoegen van een rijke, donkere smaak van een robusta boon kan dan goed werken in een blend.

 

Oorsprong van de boon

De echte koffiekenners onder ons weten dat er veel smaakverschil zit tussen de bonen uit verschillende streken. Elke streek heeft zijn eigen kenmerkende smaken die je terug proeft in de bonen die daar verbouwd zijn.

• Centraal Amerika
  Deze bonen hebben over het algemeen een zachte, fruitige smaak. Er komen hinten van notige smaken in terug. Ze hebben een heldere, lichtzurige smaak.
   
• Zuid-Amerika
  Koffie uit deze regio kenmerkt zich door een lichte zoetheid. In sommige bonen proef je zelfs een karamel- of honingsmaak terug. Dat gaat vooral op voor de Colombiaanse bonen.
• Azië
  De Aziatische koffie heeft een robuuste smaak. De zuurtegraad is laag en je proeft er houtachtige en aardse noten in terug.
• Afrika
  Hier worden de meeste fruitige en soms bloemige bonen geproduceerd. Je proeft hier vaak zoetige smaken zoals hinten van wijn en bessen in terug. De Ethiopische koffieboon staat bekend om een sterke bosbessensmaak.

Single origin koffie die kort tot middellang gebrand wordt geeft het meeste prijs over zijn oorsprong. Je proeft hier de smaken die kenmerkend zijn voor de regio van oorsprong duidelijk in terug.
 

Hoogte van het gewas

De hoogte van het gewas speelt ook een rol bij de smaken die je in de koffie terug proeft. Wanneer het gewas hoog in de bergen ligt zal de smaak van de koffie sterker zijn dan op zeeniveau. Dit geldt dus ook voor de kenmerkende regionale smaken, welke er dan duidelijker in terugkomen.

De reden dat de smaak van de koffie zo afhankelijk is van de hoogte waarop de bonen verbouwd zijn is als volgt. Suiker is een belangrijke bron van energie voor de koffieboom. Wanneer de koffieboom deze niet kan vinden in de aarde gaat hij op zoek naar andere bronnen van energie. Dat proef je terug in de bonen.

Een koffieboom groeit het beste bij een temperatuur van 18 – 23 graden Celsius. De boom heeft echter wel voldoende regen nodig om goed te kunnen groeien. Zo’n klimaat vind je dus voornamelijk hoger in de bergen.

Vanaf 1500m boven zeeniveau krijgt het product dat van de koffieboom komt een verfijnde zoetheid en zuurtegraad. In Kenia heb je veel van dit soort hoger gelegen gewassen. Wanneer je wat lager gaat zitten, op 1000 tot 1250m boven zeeniveau, krijgen de bonen al een subtielere smaak met meer aardachtige tonen. Dit komt veel voor in Brazilië en India.

Blend of single origin

Het is moeilijk om hier echt een goed antwoord op te geven. Over het algemeen zijn de liefhebbers van melk in hun koffie eerder geneigd om voor een blend te gaan. Bij liefhebbers van zwarte koffie zie je beiden. Een single origin komt zwart beter tot zijn recht.

Het is namelijk zo dat veel blends worden samengesteld met het toevoegen van melk in het achterhoofd. Er wordt in de samenstelling van smaken rekening gehouden met een op melk gebaseerd eindproduct. De koffiebonen die aan zo’n blend worden toegevoegd worden zorgvuldig uitgekozen. Sommige bonen dragen bij aan een blend met meer body, anderen zijn verantwoordelijk voor de wat zoetere smaak. Alle bonen bij elkaar vormen een delicate balans. Dat is het doel van een blend.

Single origin koffie komt uit een bepaalde streek. Deze koffie geniet de voorkeur bij koffiedrinkers die de eigenschappen van een bepaalde regio zeer op prijs stellen.

Natuurlijk staat het je vrij om een single origin koffie met melk te combineren. Het is ook mogelijk om een blend koffie zwart te drinken. Of de smaak goed uitpakt is hier ook afhankelijk van de koffiebonen die hierbij gekozen worden.

Moment van de branding

Het komt zelden voor dat je bij supermarktkoffie een datum van branding op de verpakking van je bonen tegenkomt. De datum die je meestal wel kunt vinden is de houdbaarheidsdatum.

Aan die datum heb je echter niet genoeg. Koffiebonen reageren met zuurstof, vocht en warmte. In dit proces verliest de koffieboon zijn versheid en dus smaak. Vers gebrand heeft dus de voorkeur maar mits goed verpakt, kun je koffie best lang bewaren. Als boon blijft de koffie het langst goed. Gemalen koffie is eventueel in de diepvries langer te bewaren.

De meeste koffie die je in de schappen van de supermarkt vindt is weken daarvoor gebrand. Daarna is het een proces van verpakken en distribueren ingegaan. Dat heeft tijd gekost.

Bij Van Hilst Koffie en Thee branden we 3 maal per week verse koffie. Dat proef je terug in het kopje dat je drinkt. Als je er straks na het lezen van dit artikel achter bent welke koffieboon het beste bij jouw smaak past, nodig ik je graag uit om een kijkje te nemen in ons assortiment.

Profiel van de branding

Er zijn twee manieren om je koffie te branden. We kennen de espresso branding en de filter branding. Zoals je vast al vermoedt kun je aan deze namen afleiden voor welke apparatuur de koffie gebrand is.  

Espresso roast koffie wordt langer gebrand waardoor deze meer body krijgt. Dat zorgt ervoor dat de koffie goed tot zijn recht komt in een espressomachine. Daarmee haal je een optimale smaak uit de koffie.

Filter roast koffie (single estate en melanges) wordt minder lang gebrand om de zuurtegraad die een koffie nodig heeft de behouden. Maak je gebruik van een klassiek koffiezetapparaat dan is de filtermaling een verstandige keuze.Wij hebben 2 leuke voorbeelden van wat branding kan doen in ons assortiment.

• Single Estate – Indonesië en Espresso Toradja zijn dezelfde bonen. De Espresso Toradja is donkerder gebrand.
• Voor Single Estate – Brazilië en Espresso Brasil geldt hetzelfde.

Maar er zijn ook prima medium/filter roast koffies die zowel voor espresso als voor filter geschikt zijn. Bijvoorbeeld onze Guatemala, die een betrekkelijk volle smaak heeft en iets minder fruittonen.

Verwerking van de boon

Bij de luxere koffiemerken zie je op de verpakking staan hoe de koffieboon verwerkt is. Meestal is dit een simpele aanduiding van gewassen of natuurlijk. Ondanks dat dit misschien een klein verschil lijkt kun je toch een hele andere smaak verwachten van dezelfde koffieboon.

Bij gewassen koffie is de buitenste pulp van de boon verwijderd. Daarna zijn de bonen opgeslagen in fermentatietanks waarna ze worden gewassen en te drogen gelegd. Hierdoor krijg je koffie met een heldere smaak die alsnog zijn complexiteit behoudt. Bij koffieboeren is deze vorm van verwerken erg populair omdat ze op deze manier het fermentatieproces goed in de hand hebben.

De tegenhanger hiervan is de koffie die op een natuurlijke manier verwerkt wordt. Dit houdt in dat de koffieboon in de schil blijft zitten tijdens het drogen. Hierdoor krijg je een koffieboon die vol met smaken zit. Vooral de zoetere smaken komen hierdoor erg tot hun recht.
 

De Lekkerste Koffieboon: conclusie

Wanneer je dus op zoek bent naar de lekkerste koffieboon is er keuze genoeg. Ik hoop dat je door dit artikel wijzer bent geworden. Dat ik je op weg heb geholpen in de zoektocht naar de ultieme boon.

Mocht je nog vragen hebben of advies nodig hebben in het vinden van jouw lekkerste koffieboon dan staan we bij Van Hilst Koffie en Thee voor je klaar. Neem in dat geval even contact  met ons op.